Spelregels tennis

TMDuinvliet heeft alle officiële regels op een rij gezet. Twijfel je steeds over de exacte regelgeving, wil je meer weten over de tennisregels of gewoon op de hoogte zijn van de regels van je sport? Hier kan je het nalezen!

Afmetingen

Spelsoorten

Serveren & retourneren

Baanwissel

Punten scoren

Puntentelling

Strafpuntensysteem

Diskwalificatie

Tie-break

Sets

Rustpauzes na een set

Sanitaire onderbrekingen

Afmetingen

Officiële afmetingen van de tennisbaan

Lengte baan (van baseline tot baseline): 23.77m
Breedte baan bij dubbelspel: 10.97m
Breedte baan bij enkelspel: 8.23m
Breedte tramrails: 1.37m
Hoogte net aan de zijkanten van het veld: 1.07m-1.09m
Hoogte net in het midden van het veld: 0.914m

Officiële afmetingen e.d. van de uitrusting en bal

Tennisballen: doorsnee ongeveer 6.5 cm
Tennisballen: gewicht ongeveer 57 gram
Tennisballen: stuiterhoogte van een hoogte van 2.5 meter losgelaten moeten ze van een ondergrond tussen de 1.27m en 1.52m hoog opspringen.
Racket: geen beperkingen aan grootte en gewicht. Het racket moet een enkelvoudige bespanning hebben.

Vanaf 1 januari 2001 kan volgens de internationale tennisspelregels naast de gebruikelijke tennisbal nog een andere type tennisbal worden gebruikt. De leveranciers van ballen zullen (op de blikken) duidelijk aangeven met welk type bal men te maken heeft. Het gebruikelijke type waarmee wij in Nederland reeds jaar en dag spelen zal type 2 genoemd gaan worden. Dit type bal is geschikt om op alle soorten trage en gemiddeld snelle banen zoals gravel en kunstgrasbanen te worden gebruikt. Daarnaast is er de zogenaamde type 3 bal. Deze bal is groter dan de gebruikelijke bal. Wij adviseren deze bal alleen op snelle banen zoals tapijt en natuurlijke gras te gebruiken. Bovendien zal er in de toekomst een baltype 1 komen. Van deze bal is op dit moment alleen aan te geven dat dit type zeer geschikt zal zijn om mee op trage banen te spelen. Alle typen ballen mogen in de "op druk gebrachte" vorm en in de zogenaamde "nul-druk" of drukloze vorm worden gebruikt. Voor wedstrijden in officieel KNLTB-verband geldt dat hiervoor al leen ballen mogen worden gebruikt die door de ITF of de KNLTB zijn goedgekeurd.

Spelsoorten

De 5 spelsoorten zijn:

Herenenkel, één heer tegen één andere heer;
Damesenkel, één dame tegen één andere dame;
Herendubbel, twee heren tegen twee andere heren;
Damesdubbel, twee dames tegen twee andere dames;
Gemengd dubbel (mix), één dame met één heer tegen een ander koppel met ook één dame en één heer.

Het is toegestaan dat junioren en senioren in toernooiverband tegen elkaar spelen, mits er geen leeftijdsgrenzen zijn vastgesteld.

Serveren & retourneren

Serveerder en ontvanger De speler die serveert (de bal opslaat), is de serveerder; de speler die ontvangt, is de ontvanger.

Serveren of kant kiezen
Voor het begin van de wedstrijd wordt door loting uitgemaakt wie met serveren begint en wie de kant kiest. Degene die de loting wint, mag kiezen tussen serveren of ontvangen en zijn tegenstander mag dan de kant kiezen, aan welke hij de wedstrijd wil beginnen. Kiest de winnaar kant, dan mag de ander kiezen tussen serveren of ontvangen. Ook kan de winnaar van de loting bepalen dat zijn tegenpartij de eerst keus doet.
Zie ook: Baanwissel

Serveren
Voor het begin van de opslag moet de serveerder met beide voeten achter de achterlijn staan, en wel afwisselend aan de rechter- en aan de linkerkant van het midden van de baan. Bij het begin van elke game begint de serveerder van rechts.
Hoe men serveert, moet men grotendeels zelf weten, als de bal maar eerst in de lucht wordt gegooid en via het racket geslagen wordt, voordat de bal de grond heeft geraakt. De bal mag dus niet stuiteren, maar een onderhandse service mag wel. Men heeft geserveerd, zodra het racket de bal geraakt heeft.
Zie ook: Serveerfouten, Serveerrichting

Serveren in de dubbel
De serveervolgorde wordt in een dubbelspel bij het begin van elke set bepaald. Het paar dat begint, moet uitmaken wie van de twee het eerst serveert. Het andere paar beslist, zodra zij aan de eerste serveerbeurt toe zijn.
In de 3e game serveert de partner van de eerste serveerder, in de 4e game de partner van de tweede serveerder. Zolang de set duurt, gaat het in deze volgorde verder, maar bij het begin van de volgende set mag men, als team, (bijv. om tactische redenen) van de volgorde van de vorige set afstappen.

Terugslaan in de dubbel
Bij de ontvangers is het natuurlijk precies andersom gesteld. Men bepaalt voor het begin van de match wie rechts of links staat en wie dus als eerste de service ontvangt. Ook hier blijft deze volgorde, eenmaal gekozen, tijdens de complete duur van de set hetzelfde. Daarna mogen de retourneerders als ze willen de volgorde veranderen.

Voet- en serveerfouten
Sommige dingen zijn bij het serveren niet toegestaan:

De serveerder mag tijdens de opslag niet lopen. In het algemeen mag hij zijn positie niet noemenswaard veranderen, hoewel onbetekenende voetbewegingen zijn toegestaan;
De serveerder mag niet met één of twee van zijn voeten de baan binnen de lijnen aanraken eer hij geserveerd heeft, noch zich op het moment van seerveren ergens anders bevinden dan rechts of links van de baseline. De lijnen horen bij het speelveld, dus wie de lijn aanraakt bij het serveren, gaat ook in de fout.
Je kunt dus de opslag zelf incorrect uitvoeren, een voetfout maken, aan de verkeerde kant van de middellijn staan, de bal niet in het goede servicevlak staan of de bal in het net slaan. Ook een bal die tegen tegen de stoel van de umpire belandt, is fout geserveerd. Bij een dubbel is het een fout als men tegen het lichaam van de (bijv. aan het net staande) medespeler opslaat of tegen diens racket. Slaat de serveerder daarentegen de bal rechtstreeks tegen het lichaam van de partner van de ontvanger, dan gaat het punt naar de serveerder. Ook als de verkeerde tegenstander retourneert, terwijl diens partner dat had moeten doen, gaat het punt naar de andere partij.

Zie ook: Punten scoren

Serveerrichting
De geserveerde bal moet over het net worden geslagen in het vlak diagonaal daar tegenover. Op de lijn geslagen ballen zijn "in" en worden derhalve ook goedgekeurd. De ontvanger mag de service pas retourneren, als de bal de grond heeft geraakt. Is de eerste opslag fout, dan heeft de serveerder altijd het recht om een tweede keet te serveren ('tweede service'). Pas als ook die tweede service fout is, verliest de serveerder het punt.

Ongeldige opslag
De opslag is ongeldig als:

De geserveerde bal het net raakt maar wel "in" geslagen is;
De geserveerde bal het raakt en daarna de ontvanger of diens racket;
De opslag is afgeleverd op een moment, waarop de ontvanger nog niet spelklaar was.

In al deze gevallen moet de service worden herhaald. Er wordt een let gespeeld.

Ontvanger klaar?
De serveerder mag pas serveren, als de ontvanger klaar is. Indien de ontvanger een poging doet om terug te slaan, ook als hij niet klaar was, wordt aangenomen dat hij klaar was. Dus als hij dan de bal mist, is het punt voor de serveerder.

Opslagwissel in enkelspel (single)
Als het eerste spel (game) ten einde is, verwisselt men van service. In een (heren/dames)enkelspel verwisselt men na elke game van service.
Zie ook: Serveren in de dubbel

Bal in het spel
De bal is in het spel, zodra de service correct heeft plaatsgevonden. De bal blijft in het spel totdat het punt is gemaakt.

Baanwissel

Na het eerste, het derde, het vijfde en na elk ander oneven spel wordt van baankant gewisseld (dus bij de standen: 1-0 2-1 3-2 3-0 4-3 4-1 5-4 5-2 5-0 6-5 6-3 6-1 7-6). Als de set ten einde is, wisselt men ook. De eerste game van deze nieuwe set hebben de spelers alleen geen recht op pauze. Anders is er bij een baanwissel altijd een korte rust. Volgens de internationale tennisregels mag deze pauze maximaal 2 minuten zijn.
Nieuwe regel: Na elke set wordt er ook gewisseld. In de eerste game van deze set is er nu geen pauze mogelijk.

Punten scoren

Punt voor de serveerder
De serveerder wint een punt wanneer:

De geserveerde bal de ontvanger of diens racket raakt, voordat de bal de grond heeft geraakt;

Als de ontvanger niet correct terugslaat.

Punt voor de ontvanger
De ontvanger wint een punt wanneer:
De serveerder tweemaal achtereen fout serveert (dubbele fout); Zie verder onder Puntverlies.

Puntverlies
Een speler verliest een punt wanneer:

Hij de bal niet terugslaat, eer de bal tweemaal op zijn helft de grond heeft geraakt;
Hij de bal buiten de lijnen slaat;
Hij een bal slaat, die zich nog op de helft van de tegenpartij bevindt (bijv. van het volleren);
Hij zijn racket gooit naar de bal en deze raakt;
Hij de bal tweemaal direct achter elkaar raakt;
Hij het net raakt terwijl de bal nog in het spel is;
Hij de bal met zijn lichaam raakt.

Bal op de lijn
Omdat de lijnen tot de baan behoren, telt een bal die op de lijn valt als goed. Ook als het grootste gedeelte van de bal buiten de lijn de grond raaktm naar een deel van de bal de lijn, is de bal "in".

Goed teruggeslagen
Een geretourneerde bal is goed, indien de bal na het net, de netband, de netpalen of een ander tot het net behorend voorwerp heeft geraakt en vervolgens in het goede vak binnen de lijnen van het veld (of servicevak in geval van een service) is het terechtgekomen.

Puntentelling

Indien de speler een punt maakt (zelf scoort of via een foute slag van de tegenstander) dan staat hij op 15, wint hij ook het tweede punt dan staat hij op 30, wint hij ook het derde punt dan klimt zijn score naar 40 en als hij ook het vierde punt naar zich toetrekt, dan heeft hij een game gemaakt. Maar er zijn uitzonderingen op die regel. Indien beide spelers 3 maal een punt hebben gescoord, staat het 40 gelijk ("deuce"). Wie daarna scoor komt op "voordeel" (advantage); wint hij bij die stand het volgende punt, dan is de game voor hem. Maar als de tegenstander het volgende punt maakt, dan is het opnieuw gelijk enzovoort, totdat een van de spelers na de gelijke stand (deuce of daarna) tweemaal achtereenvolgens scoort. Daarmee is dan die game (dat spel) beslist. In thorie kan "deuce-voordeel/nadeel" eindeloos doorgaan. Hieronder een voorbeeld van hoe een game zou kunnen verlopen: 15-0, 30-0, 30-15, 40-15, 40-30, 40-40 (deuce), voordeel, deuce, nadeel, deuce, nadeel, GAME.

Het Beslissend Punt Systeem (No-Ad Scoring System) is in 2001 officieel in de Tennisspelregels opgenomen als alternatief voor de gebruikelijke telling.

Strafpuntensysteem (SPS)

In het oude strafpuntensysteem waren de stappen voor de gedragsovertredingen als volgt: eerste overtreding: waarschuwing; tweede overtreding: strafpunt; derde overtreding: wedstrijdverlies. Het nieuwe systeem gaat ervan uit dat men niet voor drie "kleine overtredingen" gediskwalificeerd dient te worden. Er wordt dan ook bij de derde en elke volgende overtreding ongeacht de stand in de game een gameverlies geteld. Uiteraard kan een speler die een zeer ernstige overtreding begaat nog steeds direct gediskwalificeerd worden. Dit heeft ook gevolgen voor de suspensiepuntenbepalingen in het CR en WTR. Gedragsovertredingen zullen vanaf 1-1-2001 als volgt via het Strafpuntensysteem worden bestraft: voor de eerste overtreding - een waarschuwing voor de tweede overtreding - puntverlies voor de derde en elke volgende overtreding - spelverlies Na de derde overtreding zal echter de wedstrijdleider c.q. hoofdscheidsrechter (HS) bepalen of een volgende overtreding tot diskwalificatie (partijverlies) zal leiden. Wanneer spelverlies wordt opgelegd, verliest de bestrafte speler het lopende spel (onafhankelijk van de stand in dat spel). Indien bv. op de stand 40 - 15 aan de serveerder spelverlies wordt opgelegd, wordt dat spel aan de ontvanger toegekend en begint het volgende spel op 0 - 0. Spelverlies telt zowel voor het wisselen van ballen als voor het wisselen van speelhelft voor één spel. Toelichting: Het nieuwe Strafpuntensysteem is zodanig opgezet, dat een official een speler, die een aantal minder ernstige gedragsovertredingen heeft begaan, niet behoeft te diskwalificeren. Het nieuwe systeem is niet opgezet om de beoordeling van gedragsovertredingen te versoepelen. Dus wat tot nu toe een gedragsovertreding was, is nog steeds een gedragsovertreding. Het enige verschil is dat de straffen zijn veranderd.

Diskwalificatie

Wanneer moet de wedstrijdleider c.q. HS tot diskwalificatie van een speler overgaan? De mogelijkheid om een speler direct te diskwalificeren blijft onveranderd: de wedstrijdleider c.q. HS kan een speler dus zelfs voor een enkele gedragsovertreding diskwalificeren. Onmiddellijke diskwalificaties worden opgelegd voor zeer ernstige gedragsovertredingen zoals: Het wegsmijten van het racket of wegslaan van een bal op een zodanige manier dat iemand pijnlijk geraakt wordt (bv. een toeschouwer, official, ballenkind of tegenstander), zelfs indien de speler niet de intentie had die persoon pijn te doen. Het gaat hier om het duidelijk pijnlijk raken van iemand, niet slechts het feit dat de bal de betrokkene geraakt heeft. Het wegsmijten van het racket of wegslaan van de bal waarbij iemand opzettelijk het doelwit is (bv. een toeschouwer, official, ballenkind of tegenstander), zelfs indien die persoon niet geraakt wordt. Ernstige belediging of uitschelden direct tot iemand gericht (d.w.z. met oogcontact, wijzen of het dreigend vlak bij iemand gaan staan) Ernstige fysieke mishandeling. Zeer ernstig onsportief gedrag (bv. een speler die agressief de scheidsrechtersstoel heen en weer schudt of een speler die iemand bespuugt).

Tie-break

De tie-break regeling stelt in werking, zodra een gelijke stand van 6-6 is bereikt. Deze beslissende fase van een set verloopt als volgt:

Tie-break in het enkelspel
De speler die het eerst 7 punten bezit (met een voorsprong van twee punten) heeft een tie-break en daarmee de set gewonnen. Wordt er in die tie-break een 6-6 stand bereikt, dan moet men zolang doorgaan, totdat een van beide spelers een voorsprong van 2 punten behaald heeft. Men telt in dee tie-break niet 15-0, 30-1 enz., maar 1-0, 2-0 enz.
De speler die de tie-break met de opslag begint, serveert voor één punt, maar zijn tegenstander daarna voor het tweede en derde punt. Vervolgens serveren beide spelers voor twee punten achtereen, totdat vaststaat wie gewonnen heeft.
Vanaf het eerste punt wordt er afwisselend vanaf de rechter- en de linkerkant geserveerd.
Er moet van kant gewisseld worden na elke 6 punten en ook nadat de tie-break ten einde is.